 |
De Hit Encyclopedie1000 nr. 1-hits in de Lage Landen
|
€
- Weet jij wie de eerste act was die een gouden plaat voor meer dan 100.000 verkochte singles mocht ontvangen? Wat was de eerste Beatles-hit in de Lage Landen? Wie was de artiest met de meeste hits in onze contreien?
Dit boek is de perfecte gids doorheen de 1000 meest populaire hits van 1954 tot halfweg 2021. Naast anekdotes over de artiesten ontdek je ook het boeiende verhaal achter de liedjes en de vaak gekke evolutie die vele songs en bands doormaakten.
Zo kom je alles te weten over de hits waar Vlaanderen en Nederland de afgelopen decennia dol op waren en leer je liedjes, albums en artiesten kennen die misschien wel jouw nummer 1 kunnen worden!
'En op nummer 1 staat../
|
Dankzij de chip word ik nummer één’, zong Walter Grootaers in 1980 op de debuutsingIe van De Kreuners. Hij refereerde daarmee aan de toenem invloed van technologische ontwikkelingen in de muziek, met name in de dansmuziek, synthpop en aanverwanten. De trots van Lier zou nog tien jaa moeten wachten eer ze die belofte kon waarmaken en had op de rechttoe rechtaan rocksong 'Ik Wil Je' helemaal geen chip nodig. De Kreuners waren niet de enige act die het hoogste schavot van de hitparade ambieerde. De Canadese rockband Bachman-Turner Overdrive was in 1976 ook al 'Looking Out For Number 1', het prettig gestoorde Sparks zong in 1979 'The Number One Song In Heaven' en dan was er in 1990 nog Silvy Melody, die een top 20-hit in Ultratop scoorde met 'Nummer één'. Maar zij zat - in tegenstelling tot componist-producer Fred Bekky? - waarschijnlijk niet met de hitparade in haar hoofd. Hieruit blijkt dat het bereiken van de nummer één in de hitlijsten voor het gros van de artiesten toch vaak in het achterhoofd zit. Voor de modale muziekliefhebber zijn nummer één-hits gefundenes Fressen. Dit is natuurlijk allemaal terug te brengen tot de 'drang' om alles te rangschikken in lijstjes met stijgers, dalers, zittenblijvers en nieuwkomers. Je kan tegenwoordig geen radiozender meer opzetten of je botst wel op een of andere hitlijst. En waar vroeger een acht uur durende top 100 hét hoogtepunt van het jaar was, is het de laatste jaren een opbod aan XXL-lijsten met dé grootste klassiekers, '1000 Klassiekers' (Radio 2), 'Classics 1000' (Radio 1), 'De Top 2000' (van JOE in Vlaanderen en NPO Radio 2, de pionier inzake de marathonlijst, in Nederland), de 'Classics Top 202X’ (Nostalgie) en om het helemaal krankzinnig te maken de 'Top 4000’, die in december jaarlijks door het Nederlandse Radio 10 de ether in wordt gestuurd. StuBru is zowat de enige zender die vasthoudt aan een top 100 (De Tijdloze 100). |
Bij mij werd het zaadje gelegd in de vroege jaren 70. Ik was nog maar 5 jaar toen 'Popcorn' van Anarchie System (en nog een batterij andere uitvoerders) in de zomer van 1972 niet van de radio weg te denken was en zich voorgoed tussen mijn oren nestelde. Er klonk bij ons thuis al muziek van ’s ochtends vroeg. De tuner stond steevast op Hilversum 3; de openbare omroep zou nog jarenlang braakgrond blijven als het gaat om popmuziek, met de BRT Top 30 als afgelegen eiland. Het gebrek aan nachtuitzendingen zorgde overigens ook voor een soort spanningsboog. Voor het 7 uursignaal hoorde je enkel een monotone synth-toon met daaronder een droge stem waaruit enkel 'Hilversum 3’ klonk.
Thank you for the music
Al vlug raakte ik gefascineerd door het fenomeen 'hitparade’. In den beginne waren er zo nog niet veel: op de Nederlandse radio de Daverende Dertig/ Nationale Hitparade en de concurrerende Nederlandse Top 40, op de BRT de Top 30. Naarmate meer Nederlandse omroepen zendtijd kregen, steeg ook het aantal hitlijsten. De TROS stelde zijn eigen Top 50 samen en naast de bovengenoemde sprak VARA's Verrukkelijke 15 ook tot de verbeelding. Waa de meeste hitlijsten grosse modo dezelfde liedjes rangschikten, besteedde deze laatste meer aandacht aan de wat alternatievere, tegendraadse singles Een ander hoogtepunt was op zondag de Europarade van de TROS, met Adje Roland. Hierin kon je kennismaken met hits uit andere Europese die hier vaak nooit doorbraken. Mijn grootste radioheld werd Frits Spits. Het Nederlandse radio-icoon kon je als geen ander aan de radio geklu houden met zijn door spitsvondig taalgebruik gekleurde De Avondspits.
Op een gegeven moment begon ik ook met het noteren van de hitlijsten. In muziekbladen als Joepie werden ze wel afgedrukt, maar vaak was dat dagen na de uitzending. Het was ook aan de hand van mijn lijstjes dat ik singles begon te kopen. Jeff Waynes 'Eve Of The War’ was in 1978 een van mijn vijf eerste vinylplaatjes en de voorbode van een behoorlijke singlescollectie. Voordien was ik aangewezen op de mooie exemplaren van mijn ouders, met helden als Buddy Holly, Elvis Presley, Jim Reeves en Cliff Richard. Een cruciaal moment was de terugkeer van de Nederlandse Top 40 naar Veronica. In augustus 1974 moest de toenmalige zeezender de uitzendingen staken, waarna de TROS de Top 40 overnam. Maar in 1976 ontving Veronica (toen de VOO) de status van omroep en kreeg ze de Top 40, de Tipparade en de erg populaire Alarmschijf terug. Pas in april 1979, wanneer Veronica meer mocht uitzenden, kregen de Tipparade (15-16 uur) en de Top 40 (16-18 uur) hun vertrouwde stek op vrijdagmiddag. Dit betekende na (de lagere)schooltijd zo snel mogelijk naar huis om nog net de Alarmschijf mee te pikken en daarna met pen en papier de Top 40 te volgen. Samen met mijn achterneef Guy Van Den Langenbergh was ik een tijdje daarvoor ook al begonnen met het zelf samenstellen van lijstjes.
Een overstap naar een nationale zender bleef helaas een droombeeld, maar vooral bij Radio Cosmos kon ik mijn muzikale aspiraties voluit botvieren. Door de jaren heen had ik naast de hitlijsten al een verzameling feiten en anekdotes aangelegd. Die kwamen allemaal van pas in mijn programma's voor de Hoogstraatse semiprofessionele radio, die bol stonden van de muzikale terugblikken. De schriftjes werden geleidelijk aan ingeruild voor Word-bestanden. De radiomicrofoon werd in het begin van het nieuwe millennium vervangen door de dj-booth, of beter gezegd opnieuw vervangen, want ik draaide sinds mijn vijftiende al op allerhande feestjes. Bij mijn maatje Guy Van Looy kon ik aan de slag als resident dj in zijn danscafé Saloed en bleef zo een vinger aan de pols houden van wat er populair was in de muziekscene.
Omdat ik toch wat wilde aanvangen met al die feiten en weetjes, rijpte het idee om een boek te schrijven, liefst over een onderwerp dat nog niet aangesneden was. De keuze viel op onehitwonders. 100 Onehitwonders én mijn Facebook-pagina Het Collectief Geheugen kwamen in het vizier van Sam Jaspers, in 1995 de bezieler van Ultratop en daarmee de peetvader van de Vlaamse hitlijsten zoals we die nu kennen. Tot mijn grote vreugde kreeg ik een dagelijks forum op de website van Ultratop in de vorm van de blog Het Collectief Geheugen, waarin ik de popgeschiedenis haarfijn kon ontrafelen. Ik wil bij deze Sam dan ook bedanken voor deze kans, net als Andries Provoost, met wie ik bijna dagelijks in contact stond om de teksten af te leveren. Steeds had hij wel een interessante toevoeging in petto.
De nr. 1-hits uit de Lage Landen
Toen kwam de beslissing om nog eens een boek uit te brengen. Het feit dat de Vlaamse hitlijst in 2019 65 jaar werd, de Ultratop in 2020 25 jaar en de Nederlandse Top 40 55 jaar leek me een mooie aanleiding. Met Het Collectief Geheugen had ik al een aardig archief aangelegd. Het werd uiteindelijk een lijst van 1000 nr. 1-hits uit zowel de Ultratop als de Nederlandse Top 40. De keuze viel op de oudste lijst van Nederland, omdat die nog steeds de meest iconische is en nog altijd meer weerklank kent dan de officiële Single Top 100, de rechtstreekse evenknie van Ultratop. Dan volgt de vraag: welke nummers komen in aanmerking? De allergrootste hits moesten sowieso opgenomen worden. Iedereen zal wel een groot aantal liedjes aantreffen die onmiddellijk herinneringen oproepen. Dat is de belangrijkste insteek van dit boek: one hell of a trip down memory lane, maar uiteraard m divers en wist-je-datjes om verrassend te blijven voor de iets doorgewinterder feitenfetisjist. Voor het overige zitten er geestige, vaak ver tussen, onehitwonders en artiesten die enkel in Vlaanderen of Nederland bekend zijn, al heb ik die categorie zo beperkt mogelijk gehouden ' de factor van herkenbaarheid.
Ook over de hitlijsten zelf valt nog wat te zeggen. Humo publiceerde vanaf 1966 tweewekelijks een hitlijst via steekproeven. Het weekblad wisselde dez om de twee weken af met de TTT-hitlijst van de lezers. Daarvoor was er een maandelijkse hitparade, die werd samengesteld door achtereenvolger-Songparade (1954-maart 1956) en Jukebox (april 1956-december 1965). Op 2 mei 1970 ging de eerste BRT Top 30 van start. Later kwamen daar de VTM Super 50 en op 1 april 1995 de Ultratop bij. De cijfers die de Ultratop hanteert van de periode voor 1995, is de grootste gemene deler van al deze hitlijsten. Je moet weten dat bijvoorbeeld de BRT Top 30 werd samengesteld aan de hand van een (erg selectieve) telefonische enquête van een deurwaarder, onder wie de iconische, haast mythische meester Van Backlé. Later gaven platenfirma's ook cijfers door van leveringen aan platenwinkels Dit gaf echter een vertekend beeld, want sommige platen bleven in de bakken liggen, maar werden toch opgenomen in de verkoopcijfers. Sinds 1995 worden via een nieuw internationaal computersysteem de daadwerkelijke verkoopsaantallen doorgegeven; de laatste jaren wegen ook airplay en uiteraard streaming zwaar door.
In Nederland was de hitparade van Elsevier de eerste. Ze liep tot 1958. Inmiddels was Muziek Parade in 1957 begonnen meteen eigen hitlijst. In de zomer van 1958 kwam daar ook Muziek Express bij. Tussen 1960 en november 1963 werden in het Amerikaanse Billboard de Nederlandse hitlijsten van de muziekbladen Foon en Platennieuws afgedrukt. Al deze hitlijsten werden maandelijks samengesteld. Op 30 november 1963 publiceerde Tijdvoor Teenagers, naar een populair Nederlands radioprogramma, de eerste wekelijkse top 10. Op 2 januari 1965 gaat ten slotte de Nederlandse Top 40 van start.
Ik wil nog een aantal muzikale zielsverwanten bedanken die me door de jaren heen steeds geïnspireerd hebben. Zonder (in willekeurige volgorde)de bovengenoemde Frits Spits en andere radiomakers en feitjesspecialisten als Lex Harding (en bij uitbreiding alle Veronica-dj's), Michel Follet, Guy De Pre, Peter Verhuist, Serge Haderman, Leo Blokhuis en Johan van Slooten (de man achter de Nederlandse hitdossiers) had ik misschien nooit de ingeving gehad iets te doen met mijn kennis. En vooral veel dank aan mijn partner Suzy, die me al tien jaar onvoorwaardelijk in alle stilte steunt bij mijn l*s uit de hand gelopen passie.
Veel leesplezier met deze muzikale tijdreis, die je ook via Spotify kunt beluisteren, 'opnieuw en opnieuw en opnieuw en opnieuw'! Neem achteraan in dit boek voor de QR-code en de link naar de lijst.
Denis Michiels
Boeken van dezelfde auteur(s)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten